Sổ tay tiếng anh 12 Biên soạn theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhà xuất bảN ĐÀ NẴng lời nóI ĐẦU

UNIT 16 THE ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIAN NATIONS

accelerate (v) [I/T]: thúc đẩy; đẩy nhanh

acceleration (n) [U/sing.] sự thúc đẩy

account for (phrv): chiếm (một lượng nào đó)

Ex: Afro-Americans account for 12% of the US population.

(Người Mỹ gốc Phi chiếm 12% dan số nước Mỹ.)

actively (adv): (một cách) tích cực; hãng hái

active (adj): tích cực; hăng hái; linh lợi

admit (v) (~ sb to/ into sth): nhận vào; cho vào

Ex: The Baltic States were admitted to the United Nations in 1991. (Các quốc gia vùng Baltic gia nhập Liên Hiệp Quốc vào năm 1991.)

admission (n) [U/C] (+ to): sự cho vào hoặc được nhận vào

adopt (v) [T]: chấp thuận; thông qua

adoption (n) [U]: sự chấp nhận; sự thông qua

aim (v) [I] (+ at/ for): cố gắng hoặc dự định đạt được điều gì; nhằm vào

be aimed at (doing) sth (idm): nhằm vào; là nhằm

Ex: The new laws are aimed at reducing road accidents.

(Các điều luật mới này nhằm giảm bớt tai nạn đường bộ.)

association (n) [C]: hội; hiệp hội

Baht (n): đồng Bạt (đơn vị tiền Thái Lan)

border (v) [T]: giáp với; tiếp giáp

border (n) [C]: biên giới

Buddhism (n) [U]: đạo Phật

Buddhist (n) [C]: người theo đạo Phật

Buddhist (adj): (thuộc) Phật giáo

Catholicism (n) [U]: đạo Thiên chúa; công giáo

Catholic (n) [C]: người theo đạo Thiên chúa

Catholic (adj): (thuộc) Thiên chúa giáo

collaboration (n) [U/C]: sự cộng tác

collaborate (v) [I]: cộng tác

combine (v) [T/I]: kết hợp; phối hợp

combined (adj): được kết hợp; được gộp lại

Ex: What is your combined family income?

(Tổng thu nhập của gia đình anh là bao nhiêu?)

cover (v) [T]: gồm; bao gồm; bao hàm

Christianity (n) [Ụ]: đạo Cơ đốc

diverse (adj): gồm nhiều loại khác nhau; đa dạng

diversity (n) [U/C]: sự đa dạng; tính đa dạng

diversify (v) [I/T]: đa dạng hóa

enterprise (n) [C]: xí nghiệp; doanh nghiệp; tổ chức (thương mại)

entity (n) [C]: thực thể

exclude (v) [T] (~ sb/sth from sth): ngăn chặn; loại trừ; tổng ra

forestry (n) [U]: lâm nghiệp

forge (v) [T]: tạo dựng; thiết lập

Ex: During the 1970s, the US forged trade links with China.

(Trong những năm 70, Mỹ đã thiết lập quan hệ thương mại với Trung Quốc.)

gain (n) [C]: lợi thế

GDP (abbr) (= gross domestic product): tổng sản lượng quốc dân

geopolitical (adj): (thuộc) khoa địa chính trị

geopolitics (n) [U]: khoa địa chính trị

goal (n) [C] = aim; objective: mục đích mục tiêu

grotto (n) [C]: hang động nhỏ; hang

Hinduism (n) [C]: đạo Hindu

hospitable (adj) = welcoming: mến khách; hiếu khách

Ex: The local people are very kind and hospitable.

(Người dân địa phương rất tốt bụng và hiếu khách.)

hospitality (n) [U]: lòng mến khách; lòng hiếu khách

hospitably (adv): hiếu khách; niềm nở

imperialism (n) [U]: chủ nghĩa đế quốc

integration (n) [U/C]: sự hòa nhập; sự hội nhập

Ex: The aim is to promote closer economic integration.

(Mục tiêu là thúc đẩy hơn nữa sự hội nhập kinh tế.)

integrate (v) [T]: hòa nhập; hội nhập; hợp nhất

Islam (n) [U]: đạo Hồi

islet (n) [C]: hòn đảo nhỏ

join (v) [T/I]: gia nhập; cùng tham gia

justice (n) [U]: sự công bằng

labour force (n) [C usually sing.] (AmE labor force) = workforce: lực lượng lao động

Ex: Women now make up almost half of the u.s. labor force. (Ngày nay phụ nữ chiếm gần phân nửa lực lượng lao động của Mỹ.)

labour-intensive (adj) (AmE labor intensive): (công việc) cần nhiều nhân công

lead up to (phrv): (xảy ra/ tồn tại) ngay trước; dẫn đến; đưa đến

Ex: The negotiations leading up to the contract were very tough. (Những cuộc thương lượng để có được hợp đồng này rất gay go.)

make up (phrv) = constitute: cấu thành; tạo thành; tạo nên

member (n) [C]: thành viên; hội viên

Muslim (n) [C]: người theo đạo Hồi

Muslim (adj): (thuộc) Hồi giáo

objective (n) [C] = goal: mục tiêu; mục đích

original (adj): (xảy ra/ có) đầu tiên

original member (n) [C]: thành viên đầu tiên

Peso (n): đồng Pêsô (đơn vị tiền Philippines)

predominantly (adv): phần lớn; chủ yếu là

realization (n) [U] (+ of): sự hiện thực hóa; sự thực hiện

Ex: This victory is the realization of our dreams.

(Chiến thắng này đã biến giấc mơ của chúng tôi thành hiện thực.)

realize (v) [T]: thực hiện; thực hành

reserve (v) [T] (~ sth for sb/ sth): dành cho; để dành cho

Ringgit (n): đồng Ringgit (đơn vị tiền Malaysia)

salutation (n) [U/C] (fml): sự chào; lời chào

socio (prefix): (thuộc) xã hội

socio-economic (adj): (thuộc) kinh tế xã hội

spectacular (adj): đẹp mắt; ngoạn mục

spectacularly (adv): (một cách) đẹp mắt; ngoạn mục

sponsor (v) [T]: tài trợ; bảo trợ

sponsor (n) [C]: nhà tài trợ; người bảo trợ

sponsorship (n) [U/C]: sự tài trợ; sự bảo trợ; khoản (tiền) tài trợ

stability (n) [U] (khác) instability: sự ổn định; tính ổn định

Ex: It could threaten the peace and stability of the region. (Điều đó có thể đe dọa hòa bình và sự ổn định trong khu vực.)

stable (adj) (khác) unstable: vững chắc; ổn định

stabilize (v) [T/I] (also -ise): ổn định; làm ổn định

stand for (phrv) [no passive]: là chữ viết tắt

Ex: What does ATM stand for?

(ATM là chữ viết tắt của những từ nào?)

statistics (pl. n): số liệu thống kê

submit (v) [T]: nộp; trình

Summit Plenary session: Phiên họp toàn thể Hội nghị thượng đỉnh

textile (n) [C]: vải dệt

trade (n) [U] = commerce: sự buôn bán; thương mại; mậu dịch

free trade (n) [U]: sự buôn bán tự do; mậu dịch tự do

total trade value (n) [U]: tổng giá trị mậu dịch

vision (n) [U]: tầm nhìn

Ex: The President outlined his vision for the future.

(Tổng thống đã vạch ra tầm nhìn cho tương lai.)

workforce (n) [C] = labour force: lực lượng lao động

Arab : người Ả-rập (adj) (thuộc) Ả-rập

Bandar Seri Begawan : thủ đô Brunei

Bangkok : thủ đô Thái Lan

Brunei : nước Brunei (thuộc Đông Nam Ả)

Cambodia : nước Campuchia

Caribbean (the Caribbean): vùng Caribê

(the) Philippines : nước Philippines

Filipino: người Philippines; tiếng Philippines

Indonesia: nước Indonesia

Jakarta: thủ đô Indonesia

Kuala Lumpur: thủ đô Malaysia

Laos : nước Lào

Latin America : châu Mỹ Latinh

Malay: tiếng Malay

Malaysia: nước Malaysia

Manila: thủ đô Philippines

Muhammad: nhà tiên tri Mohamet của đạo Hồi

Myanmar: nước Myanmar

Naypyidaw: thủ dô Myanmar

Phnom Penh: thủ đô Campuchia

Singapore: nước Singapore; thủ đô Singapore

Tamil: tiếng Tamil

Thailand: nước Thái Lan

Vientiane: Viên Chăn - thủ đô Lào

II. GRAMMAR (Ngữ pháp)

Adverbial clause of time

(Mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian)

Mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian (time clauses) là mệnh đề phụ được dùng để nói sự việc xảy ra khi nào. Mệnh đề chỉ thời gian, thường bắt đầu bằng những từ như when, before, after, as soon as, until, while, có thể đứng trước hoặc sau mệnh đề chính (main clauses).

Ex: When the phone rang, the baby woke up.

(Em bé thức giấc khi chuông điện thoại reng.)

I look after the children while she goes to London.

(Tôi sẽ chăm sóc bọn trẻ khi cô ấy đi London.)

KHÔNG dùng thì tương lai trong mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian. Khi muốn nói về tương lai, chúng ta dùng thì hiện tại đơn.

Ex: Let me stay here until Jeannie comes to bed.

[NOT ...will come]

(Hãy để tôi ở lại đây cho đến khi Jeannie đi ngủ.)

Thì hiện tại tiếp diễn được dùng trong mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian để diễn đạt một hành động đang diễn ra trong tương lai.

Ex: I'll think of you when I'm lying on the beach next week.

(Tuần tới, lúc đang nằm thư giãn trên bãi biển em sẽ nghĩ về anh.)

Thì hiện tại hoàn thành được dùng trong mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian để nhấn mạnh rằng một hành động sẽ được hoàn tất trước một hành động khác trong tương lai.

Ex: I'll go to bed after I've finished my work.

[Or: I'll go to bed after I finish my work.]

(Tôi sẽ đi ngủ sau khi xong việc.)

Một số trạng từ thường gặp trong mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian: after (sau khi); before (trước khi); when; while; as (khi; trong khi); by the time (trước khi); since (từ khi); until/ till (cho đến khi); as soon as (ngay khi); once (khi mà; ngay khi; một khi); as/ so long as (chừng nào mà); whenever (bất cứ khi nào); v.v.

Khi muốn nói hai sự việc xảy ra đồng thời, dùng mệnh đề thời gian với as, when hoặc while.

Ex: We arrived when they were leaving.

(Chúng tôi đến khi họ đang ra về.)

Đôi khi hai sự việc cùng xảy ra tại một thời điểm.

Ex: While you were reading the paper, I was working.

(Tôi làm việc trong khi anh đọc báo.)

She wept bitterly as she told her story.

(Cô ta vừa kể lể vừa khóc lóc thảm thiết.)

Đôi khi một sự việc cắt ngang một sự việc khác đang diễn ra (dùng thì tiếp diễn cho hành động bị cắt ngang).

Ex: John arrived while we were watching the film.

(John đến khi chúng tồi đang xem phim.)

The telephone always rings when you are having a bath. (Hễ anh đi tắm là điện thoại lại reng.)

Khi muốn nói một sự việc xảy ra trước hoặc sau một sự việc khác, dùng mệnh đề thời gian với after, as soon as, before, once hoặc when.

Ex: As soon as we get tickets, we'll send them to you. (Ngay khi nhận được vé chúng tối sẽ gửi cho anh.) After I had finished school, I went to America.

(Sau khi học xong phổ thông tôi đi Mỹ.)

Dùng thì quá khứ hoàn thành (past perfect) trong mệnh đề thời gian để chỉ sự việc đã xảy ra trước một sự việc khác trong quá khứ - nhấn mạnh hành động thứ nhất đã hoàn tất trước khi hành động thứ hai bắt đầu.

Khi muôn đề cập đến tình huống đã bắt đầu trong quá khứ và tiếp diễn đến một thời điểm sau đó, dùng mệnh đề thời gian với since hoặc ever since. Dùng thì quá khứ hoàn thành trong mệnh đề chính và thì quá khứ đơn hoặc quá khứ hoàn thành trong mệnh đề thời gian.

Ex: He hadn't cried since he was a boy of ten.

(Thằng bé đã không khóc kể từ lúc lên 10.)

Nếu tình huống bắt đầu trong quá khứ và vẫn còn tiếp diễn ở hiện tại, dùng thì hiện tại hoàn thành ở mệnh đề chính và thì quá khứ đơn ở mệnh đề thời gian.

Ex: I've known her since we were at school together.

(Tôi quen cô ấy từ khi chúng tôi học chung phổ thông.)

Sau đại từ không ngôi it và cụm từ chỉ thời gian, nếu động từ trong mệnh đề chính ở thì hiện tại thì động từ trong mệnh đề sau since được chia ở quá khứ đơn; nếu mệnh đề chính ở quá khứ thì mệnh đề sau since được chia ở quá khứ hoàn thành.

Ex: It's a long time since I wrote to him.

(Lâu lắm rồi tôi không viết thư cho anh ấy.)

It was nearly seven years since I'd seen Toby.

(Đã gần 7 năm kể từ khi tôi gặp Toby.)

Khi muốn nói tình huống kết thúc khi nào, dùng mệnh dề thời gian với till hoặc until. Dùng thì hiện tại hoặc quá khứ.

Ex: We'll support them till they find work.

(Chúng tôi sẽ chu cấp cho đến khi họ tìm được việc.)

I waited until the rain had stopped.

(Tôi đã đợi cho đến khi mưa tạnh hẳn.)

+ Khi muốn nói rằng điều gi đó xảy ra trước hoặc vào một thời điểm cụ thể, dùng mệnh đề thời gian với by the time hoặc by which time.

Ex: By the time he arrived, we had already left.

(Trước khi anh ta đến thì chúng tôi đã đi rồi.)

Trong văn viết hoặc trong lối văn trang trọng, nếu chủ ngữ của mệnh đề chính và mệnh đề thời gian là cùng một người, đôi khi ta có thể bỏ chủ ngữ trong mệnh đề thời gian và dùng động từ ở dạng phân từ.

Ex: I read the book before going to bed.

(Tôi đọc sách trước khi đi ngủ.)

The car was stolen while parked in a London street.

(Chiếc xe bị lấy cắp khi đang đỗ tại một con đường ở London.)